گزارش عملکرد وضعیت شاخص‌های کسب و کار استان گیلان

خط قرمز گزارش می دهد / به مناسبت هفته دولت گزارش عملکرد وضعیت شاخص‌های کسب و کار استان گیلان طبق آمارهای اصتحصال شده ارائه می گردد.

به دلیل اهمیت موضوع محیط کسب و کار، هر ساله گزارش‌های ملی و بین‌المللی در زمینه رتبه‌بندی محیط کسب و کار منتشر می‌شود.

بانک جهانی با استفاده از شاخص کسب و کار به بررسی و ارزیابی قوانین، مقررات و مجموعه عواملی که مستقیماً بر انجام کسب و کار و رشد اقتصادی کشورها مؤثرند، پرداخته و اقدام به رتبه‌بندی کشورهای جهان می‌نماید.چنانچه کشوری از نظر قوانین و مقررات پوشش دهنده فعالیت‌های اقتصادی، نظیر قانون ورود به بازار، ورشکستگی، قوانین تشکیل مشاغل جدید و غیره و نیز مجموعه عوامل مؤثر بر عملکرد بنگاه‌ها و در کل کسب و کار، بازدارنده باشد در رتبه‌‌بندی در مکان‌های انتهایی قرار می‌گیرد.

مرکز پژوهش‎های اتاق ایران و مرکز پژوهش‌های مجلس دو مرجع اصلی هستند که با مشارکت‌ فعالین اقتصادی، محیط کسب و کار کشور و امنیت سرمایه‌گذاری را از طریق انجام محاسبات به ترتیب براساس 70 و 38 مولفه بررسی می‌نمایند. پایش‌های فصلی محیط کسب و کار در 20 دوره (سال‌های 1400-1396) نشان می‌دهد که میانگین نمره شاخص بهبود محیط کسب و کار همه استان‌های کشور بالای 5 بوده که حاکی از نامساعد بودن وضعیت محیط کسب و کار کشور می‌باشد.

لازم به ذکر است استان گیلان با میانگین نمره 5.61 وضعیت به مراتب بهتری در مقایسه با استان‌های دیگر داشته و بعد از استان‌های آذربایجان غربی، مرکزی و زنجان در رتبه 4 ام قرار دارد.
آنچه شاخص امنيت سرمايه‌گذاري را مي‌سنجد بيشتر از جنس ثبات قوانين و مقررات، سلامت اداري، تضمين حقوق مالکيت و فرهنگ وفاي به عهد در بازارها است. طی 16 دوره (سال‌های 1400-1396) میانگین نمره شاخص ملی امنیت سرمایه‌گذاری کلیه استان‌های کشور نیز بالای 5 بوده که نشان دهنده وضعیت نامناسب این شاخص در کشور است. تکرار شوندگی وضعیت و جایگاه نامناسب استان گیلان در امنیت سرمایه‌گذاری طی تمام سال‌های سنجش حائز اهمیت بوده و می‌تواند ملاک تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری قرار گیرد.
در ادامه به مهمترین شاخص‌های سنجش بهبود محیط کسب و کار به طور اجمالی اشاره می‌گردد:
1. بر اساس آخرین گزارش سهولت انجام کسب ‌و ‌کار بانک جهانی در سال (2020): جایگاه بین‌المللی ایران در شاخص سهولت کسب و کار نسبت به سال 2019 از رتبه 128 به 127 در بین 190 کشور ارتقاء یافته است. شاخص‌های مورد سنجش به شرح جدول ذیل می‌باشد:
جدول شماره 1: شاخص‌های مورد سنجش سهولت انجام کسب و کار بانک جهانی

2. بر اساس آخرین گزارش فصلی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در زمستان (1400): امتیاز شاخص کسب و کار استان گیلان 5.59 (از 10) ارزیابی گردید. (رقم شاخص ملی، 83/5 وضعیت استان نسبت به فصل مشابه سال گذشته 0.32 درصد و نسبت به فصل پاییز 3.09 درصد بهتر شده است. این شاخص با استفاده از 70 نماگر در دو مجموعه داده‌ پيمايشي(28 مولفه) و آماري (42 مولفه) تهيه مي‌شود. فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به‌ترتیب سه مؤلفه 1- غيرقابل پيش‏بيني بودن و تغییرات قيمت مواد اوليه و محصولات، 2- بی‏ثباتی سیاست‏ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌ و کار و 3- دشواری تأمین مالی از بانک‌ها را نامساعدترین و همچنین 1- محدودیت دسترسی به آب 2- محدودیت دسترسی به حامل‌های انرژی (برق، گاز و…) 3- نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در ارائه خدمات و محصول را از مساعدترین مولفه‌های تأثیرگذار بر محیط کسب ‌و ‌‌کار کشور و استان گیلان ارزیابی نموده‌اند.
همانطور که در نمودار شماره (1) نشان داده شده است مقایسه مولفه‌های اثرگذار بر محیط کسب و کار استان با این مولفه‌ها در کل کشور، حاکی از آن است که در 7 مولفه وضعیت استان به مراتب نسبت به کل کشور نامساعدتر می‌باشد.

مقایسه میانگین شاخص کسب و کار استان گیلان با مقدار این شاخص در سطح ملی، طی 20 دوره ارزیابی نشان می‌دهد که استان گیلان وضعیت به مراتب بهتری در مقایسه با استان‌های دیگر داشته و بعد از استان‌های آذربایجان غربی، مرکزی و زنجان در رتبه 4 ام قرار دارد. علاوه بر این در مقایسه با استان‌های منطقه یک (گیلان، مازندران، گلستان، سمنان) نیز، استان گیلان در وضعیت مساعدتری قرار دارد.

بر اساس آمارها، جایگاه (رتبه) استان گیلان در شاخص بهبود محیط کسب و کار در 20 دوره، طی سال‌های 1396 الی 1400 تقلیل یافته و وضعیت استان نامساعدتر شده است.

3. بر اساس آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در (پاييز1400): امتیاز شاخص ملی (تلفیقی) امنیت سرمایه‌گذاری استان گیلان 6.51 از 10 ارزیابی شده و استان در مقایسه با کشور در جایگاه 26 قرار گرفته است. این شاخص شامل 7 نماگر (21 مولفه پیمایشی و 17 مولفه آماری) می‌باشد، لازم به ذکر است که وضعیت استان گیلان در 6 نماگر از 7 نماگر امنیت سرمایه‌گذاری بدتر از کشور (امتیاز کشور 6.26) بوده و در جایگاه 21 الی 31 قرار گرفته است.

جدول 2 :وضعیت نماگرهای مرتبط با مولفه‌های پیمایشی و آماری امنیت سرمایه‌گذاری در پاییز 1400

در نمودارهای ذیل جایگاه استان گیلان به تفکیک در 17 مولفه آماری و 21 مولفه پیمایشی نماگرهای هفت‌گانه در پاییز 1400 نمایش داده شده است. گیلان در 66 درصد این مولفه‌ها جایگاه 15 ام به بالا را کسب نموده است.